BEDRIJFSSLUITING
OR en bond slaan handen ineen
SAMENWERKING LEIDT TOT VERDUBBELING ONTSLAGVERGOEDING
Tekst Jan Bos Beeld Martin de Bouter

BERNARD VAN IREN: 'WE HEBBEN OPTIMAAL DRUK KUNNEN UITOEFENEN'
Uiterlijk in december sluit drukkerij Eviosys haar vestiging in Hoorn. Voor de negentig werknemers kwam dit bericht als een onaangename verrassing. Nauwelijks van de schrik bekomen kregen ze ook nog eens te horen dat de werkgever ze met een schamele ontslagvergoeding wilden laten vertrekken. Eendrachtige samenwerking tussen de ondernemingsraad en de FNV stak daar een stokje voor.
Sjon de Boer (60) werkt al 38 jaar bij Eviosys in Hoorn en is maar liefst al drie decennia voorzitter van de ondernemingsraad. Van gereedschapsmaker en storingsmonteur klom hij op tot werkvoorbereider en arbo- en milieucoördinator. Als iemand het bedrijf kent is hij het wel. Toch zag ook hij de sluiting niet aankomen. ‘Ik had wel in de gaten dat de managers wat vaker afreisden naar het hoofdkantoor, maar ik dacht dat het wel los zou lopen’, blikt hij terug. Toen eind vorig jaar toch het bericht kwam dat Eviosys had besloten om de productie in Hoorn over te hevelen naar haar vestigingen in Engeland en Italië, verkeerde De Boer naar eigen zeggen even ‘in shock’. ‘Dan ziet je toekomst er opeens heel anders uit, ik dacht de laatste jaren rustig te kunnen uitzingen, maar dat zat er niet meer in.’ Zijn toekomstbeeld werd echter pas echt grimmig toen de werkgever met de eerste voorstellen voor het sociaal plan naar buiten kwam. ‘Dat was echt een belediging’, zegt hij nog steeds hoorbaar verontwaardigd. ‘De ontslagvergoeding bedroeg in hun voorstel eigenlijk niet meer dan wat wettelijk is verplicht, en dat terwijl heel veel collega’s hier al tientallen jaren werken en lange periodes dag in dag uit overuren maakten. Voor die inzet en de jarenlange trouw aan het bedrijf bleek geen enkele waardering, dat was echt een klap in het gezicht.’
Grote actiebereidheid
De onvrede die het schamele voorstel onder de werknemers losmaakte, vertaalde zich al snel in een grote bereidheid om voor een beter sociaal plan in actie te komen. ‘Daar hebben ze zich echt gruwelijk in vergist’, constateert De Boer niet zonder voldoening. ‘Dat eerste bod heeft heel veel kwaad bloed gezet, vooral door het gebrek aan waardering dat eruit sprak.’ Om een front te vormen tegen de werkgeversvoorstellen besloot het overgrote deel van het personeel om lid te worden van de FNV. ‘In een mum van tijd steeg de organisatiegraad van nog geen twintig procent naar meer dan negentig procent’, vertelt De Boer. ‘Toen de onderhandelingen begonnen was bovendien duidelijk dat er een grote actiebereidheid was, daardoor hadden we een sterke positie. Er is dan ook stevig onderhandeld.’
Eindbod
Namens de werknemers werden de onderhandelingen gevoerd door FNV-bestuurder Bernard van Iren, terwijl De Boer als OR-voorzitter slechts aanwezig mocht zijn als toehoorder. ‘Maar tijdens de schorsingen hebben we steeds intensief overlegd’, licht De Boer toe. ‘We zijn echt gezamenlijk opgetrokken, die samenwerking heeft ertoe geleid dat we uiteindelijk toch een goed resultaat hebben bereikt.’ Van Iren sluit zich daar volmondig bij aan. ‘We werkten heel goed samen, daardoor hebben we optimaal druk kunnen uitoefenen’, aldus de bestuurder. ‘Dat heeft zich dubbel en dwars uitbetaald. Nadat we het eerste bod van de werkgever als onacceptabel hadden afgewezen, hebben we personeelsbijeenkomsten georganiseerd en daar werd duidelijk dat er een grote actiebereidheid was. De mensen waren vreselijk boos en ontstemd, dat hebben we de werkgever laten weten en die kwam dan ook snel met een veel beter bod dat ze als een eindbod aan ons voorlegden.’ Het ‘eindbod’ hield in dat iedere werknemer voor ieder dienstjaar niet een derde maandsalaris krijgt, zoals wettelijk is verplicht, maar twee derde. Dat is bijna een verdubbeling van het eerste bod. Bovendien krijgen vijftigplussers die meer dan tien jaar in dienst zijn, nog meer: namelijk niet twee derde maar een volledig maandsalaris voor ieder gewerkt jaar na hun vijftigste. ‘En dat geldt voor de meesten van ons’, weet De Boer.
Het bod van de werkgever voorziet verder in een bonus voor werknemers die doorwerken tot de vestiging zijn deuren definitief sluit. En om iedereen aan ander werk te helpen komt er een intensief begeleidingstraject met een scholingsbudget van 3000 euro per werknemer. Ten slotte krijgen werknemers die zich juridisch laten bijstaan een vergoeding van 700 euro. ‘Dat geldt sowieso voor leden van de FNV’, licht van Iren toe. ‘Voor onze leden hebben we dus iets extra’s kunnen regelen, dat is natuurlijk altijd leuk. Vooral omdat er sinds bekend werd dat het bedrijf ging sluiten tientallen leden zijn bijgekomen.’
Tekst loopt door onder de foto.


SJON DE BOER: 'HET EERSTE BOD HEEFT VEEL KWAAD BLOED GEZET'

'DOOR DE GROTE ACTIEBEREIDHEID HADDEN WE EEN STERKE POSITIE'
Laatste woord aan werknemers
Omdat de werkgever het Sociaal Plan als een eindbod presenteerde kon er vanaf dat moment niet meer over onderhandeld worden. ‘Het was slikken of stikken’, vat De Boer samen. Tijdens een goed bezochte personeelsbijeenkomst stemde een overgrote meerderheid in met het eindbod en daarmee was het Sociaal Plan definitief. Hoewel zowel De Boer als Van Iren niet ontevreden is over het resultaat, hebben ze allebei het gevoel dat er nog wel wat meer in had gezeten. ‘Daarom heb ik het neutraal voorgelegd’, verklaart van Iren. ‘Het laatste woord was aan de werknemers zelf en verreweg de meesten gingen akkoord.’ ‘Het eindbod was precies goed genoeg’, licht De Boer toe, ‘de meeste collega’s waren bang dat ze het zouden verspelen wanneer we alsnog actie zouden voeren. Dat durfden ze niet aan. Dan zie je dat de jarenlange loyaliteit aan het bedrijf gaat meespelen, er is hier ook nog nooit gestaakt.’
Geen grafstemming
Inmiddels is de rust weergekeerd en richt iedereen zich met het Sociaal Plan in de hand op de nabije toekomst. ‘Het was ook een emotionele periode’, blikt De Boer terug. ‘We zijn een hechte club, nu gaat iedereen een andere kant op. Maar er heerst geen grafstemming, we kijken vooruit en de gesprekken met het outplacementbureau zijn begonnen. Ik verwacht dat de meesten weer snel ergens anders aan het werk kunnen. Het biedt ook kansen. Een collega wil bijvoorbeeld het roer omgooien en vrachtwagenchauffeur worden. Met het scholingsbudget kan hij daarvoor de papieren halen.’ Ook voor zichzelf ziet Sjon de Boer de toekomst weer met optimisme tegemoet. ‘Na die heftige periode heb ik nu pas weer rust in m’n hoofd. Ik ben me aan het oriënteren op ander werk en ik zie wel wat mogelijkheden.’

'HET SOCIAAL PLAN BIEDT OOK KANSEN'